Παρέμβαση των Υπουργείων Εσωτερικών και Περιβάλλοντος Ενέργειας

Λύση στις δυσλειτουργίες του συστήματος των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) και τις επακόλουθες καθυστερήσεις στην οικοδομική δραστηριότητα, που επιβαρύνουν τους πολίτες και παρεμποδίζουν τις επενδύσεις, θα δώσουν το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η ριζική αναμόρφωση του συστήματος των Υπηρεσιών Δόμησης, με στόχο και την ενίσχυση της διαφάνειας, θα προβλεφθεί στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της Πολεοδομικής και Χωροταξικής νομοθεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Για το μεταβατικό διάστημα μέχρι την πλήρη εφαρμογή του νέου συστήματος Υπηρεσιών Δόμησης δίνεται, με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή,παράταση ενός έτους στη λειτουργία των υφιστάμενων ΥΔΟΜ.

Ο θεσμός των Υπηρεσιών Δόμησης έρχεται αντιμέτωπος, μεταξύ άλλων, με τις δυσκολίες αρκετών δήμων να στηρίξουν επιχειρησιακά μια κατάλληλα στελεχωμένη υπηρεσία δόμησης. Μέχρι σήμερα, από τις απαιτούμενες, βάσει του υφιστάμενου πλαισίου, 330 περίπου ΥΔΟΜ, έχουν συγκροτηθεί μόνον 190, αρκετές εκ των οποίων μάλιστα υπολειτουργούν. Παράλληλα, δεν είναι άγνωστο το φαινόμενο αντιφατικών αποφάσεων διαφορετικών ΥΔΟΜ για ταυτόσημα ζητήματα.

Η αναμόρφωση του συστήματος των Υπηρεσιών Δόμησης ακολουθεί τους εξής κύριους άξονες:

α. Υφιστάμενες Υπηρεσίες Δόμησης θα παραμείνουν (ή θα δημιουργηθούν νέες) μόνο σε δήμους που έχουν τη δυνατότητα να τις στελεχώσουν, και κατόπιν σχετικής πιστοποίησης. Η απολύτως απαραίτητη στελέχωση περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό, έναν αρχιτέκτονα μηχανικό, έναν χωροτάκτη-πολεοδόμο μηχανικό, έναν πολιτικό μηχανικό και έναν μηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο μηχανικό. Η πιστοποίηση θα χορηγείται κάθε χρόνο από την Αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση με ενημέρωση της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.

β. Για τους δήμους που δεν θα μπορέσουν να πιστοποιήσουν  Υπηρεσίες Δόμησης θα συγκροτηθούν Υπηρεσίες Δόμησης σε περιφερειακό επίπεδο  (σε περιφερειακή ενότητα ή ομάδα περιφερειακών ενοτήτων ανάλογα με τις ανάγκες).  Η πρόβλεψη αυτή θεσμοθετείται με το υπό ψήφιση Πολεοδομικό-Χωροταξικό σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρχουν σαφώς λιγότερες ΥΔΟΜ βελτιώνοντας έτσι τις δυνατότητες στελέχωσης κι επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακας.

γ. Οι Υπηρεσίες Δόμησης οφείλουν να κοινοποιούν ηλεκτρονικά όλες τις διοικητικές πράξεις που εκδίδουν στην αρμόδια για τη πολεοδομία/χωροταξία Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σε περίπτωση που η αρμόδια Υπηρεσία εντοπίζει ζητήματα νομιμότητας επί των πράξεων αυτών, ενημερώνει σε πρώτο στάδιο το οικείο Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ), κατά τη διαδικασία των άρθρων 20 επ. του ν. 4495/2017 (Α΄ 167). Εφόσον δεν υπάρξει ικανοποιητική απάντηση προχωρεί και στη ενεργοποίηση άλλων δυνατοτήτων ελέγχου, που προβλέπονται στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο.

δ. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εκδίδει οδηγίες ερμηνείας διατάξεων που κατανοούνται διαφορετικά από διάφορες ΥΔΟΜ, οι οποίες θα αναρτώνται στο διαδίκτυο και θα εφαρμόζονταιυποχρεωτικά, εξασφαλίζοντας την ενιαία εφαρμογή της νομοθεσίας.

ε. Συγκροτείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης, η οποία, όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, θα έχει δύο ρόλους. Πρώτον, ορισμένες οικοδομικές άδειες που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εθνική οικονομία ή/και για την προστασία του περιβάλλοντος (με προσδιορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων), θα υποβάλλονται απευθείας στην Κεντρική  ΥΔΟΜ. Δεύτερον, σε ορισμένες περιπτώσεις θα είναι δυνατή η «προσφυγή» στην Κεντρική ΥΔΟΜ, στην περίπτωση αποφάσεων των τελευταίων για τις οποίες υπάρχει αντίρρηση των ενδιαφερόμενων ή πολύ μεγάλων καθυστερήσεων, πάλι εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια. Και στις δύο περιπτώσεις, προβλέπεται ειδικό τέλος.

Η εφαρμογή των πιο πάνω νομοθετικών και οργανωτικών ρυθμίσεων θα θέσει, στο προσεχές μέλλον, σε νέα βάση τη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών, καθώς και συναφών εγκρίσεων, ιδίως από την άποψη της ταχύτητας, της ασφάλειας δικαίου, της ομοιογενούς ερμηνείας της νομοθεσίας και της διαφάνειας.